فینتک و استارتاپ دو واژهای هستند که در سالهای اخیر در فضای نوآوری و کارآفرینی ایران بسیار شنیده میشوند. هر دو مفهومی مرتبط با رشد سریع، ایدههای خلاقانه و تحول در بازار هستند، اما یکسان تلقیکردن آنها اشتباه است. استارتاپ بهطور کلی هر کسبوکار نوپایی است که با اتکا به نوآوری به دنبال حل یک مسئله و دستیابی به بازار جدید است؛ در حالیکه فینتک به استارتاپهایی گفته میشود که بهطور خاص در حوزه فناوریهای مالی فعالیت میکنند. شناخت تفاوت این دو برای کارآفرینان و سرمایهگذاران اهمیت زیادی دارد، زیرا مسیر توسعه، نیازهای مالی و نوع خدمات آنها تفاوتهای بنیادین دارد. در ادامه به بررسی دقیق این تفاوتها و شاخههای اصلی فعالیت فینتکها میپردازیم.
تفاوت فینتک و استارتاپ در چیست؟
استارتاپ به هر کسبوکار نوپایی گفته میشود که با تکیه بر یک ایده نوآورانه شکل میگیرد و هدف آن، ایجاد محصول یا خدماتی تازه برای پاسخگویی به نیاز بازار است. استارتاپها میتوانند در صنایع مختلفی مانند فناوری اطلاعات، سلامت، گردشگری، آموزش یا حتی کشاورزی فعالیت داشته باشند. ویژگی مشترک آنها تمرکز بر رشد سریع، مدلهای تجاری مقیاسپذیر و جذب سرمایه در مراحل اولیه است.
در مقابل، فینتک شاخهای تخصصی از استارتاپها است که تمرکز اصلی آن بر فناوریهای مالی است. فینتکها با استفاده از ابزارهای دیجیتال، خدماتی همچون پرداخت آنلاین، کیفپول الکترونیکی، سرمایهگذاری دیجیتال، رمزارزها و بیمه هوشمند را ارائه میکنند. بنابراین میتوان گفت هر فینتک نوعی استارتاپ محسوب میشود، اما هر استارتاپ لزوماً فینتک نیست. تفاوت کلیدی این دو در دامنه فعالیت است؛ استارتاپها میتوانند وارد هر صنعتی شوند، ولی فینتکها فقط در صنعت مالی نوآوری میکنند.
از سوی دیگر، مسیر رشد و سرمایهگذاری در این دو نیز تفاوت دارد. استارتاپها بسته به مدل کاری خود، به انواع روشهای تأمین مالی نیاز پیدا میکنند و گاهی لازم است برای توسعه از انواع سرمایه گذاری در استارتاپ بهره ببرند. در حالیکه فینتکها به دلیل حساسیت حوزه مالی، علاوه بر سرمایه، به زیرساختهای قانونی و فناوری ویژه نیز احتیاج دارند.
فینتکها در چه شاخههایی فعالیت میکنند؟
فینتکها در سالهای اخیر به یکی از موتورهای اصلی تحول در خدمات مالی تبدیل شدهاند. حوزههای فعالیت آنها بسیار متنوع است و هر کدام بخشی از نیازهای روزمره افراد و کسبوکارها را پوشش میدهد.
پرداخت و انتقال پول
پرداخت دیجیتال ستون اصلی فینتک محسوب میشود. کیفپولهای الکترونیکی، اپلیکیشنهای موبایلی و درگاههای پرداخت آنلاین امکان انجام تراکنشهای مالی را در هر زمان و مکان فراهم میکنند. این خدمات به کسبوکارها کمک میکند راحتتر فروش داشته باشند و مشتریان نیز بدون محدودیت جغرافیایی پرداخت انجام دهند.
لندتک (وامدهی دیجیتال)
لندتکها فرآیند دریافت وام را از حالت سنتی خارج کردهاند. این پلتفرمها با اعتبارسنجی آنلاین، بررسی سوابق مالی و تحلیل دادههای رفتاری، به افراد و کسبوکارها وام خرد یا اعتباری ارائه میدهند. سرعت بالا و کاهش نیاز به ضامن از ویژگیهای مهم این حوزه است.
اینشورتک (بیمه هوشمند)
اینشورتکها صنعت بیمه را دگرگون کردهاند. آنها با استفاده از هوش مصنوعی و کلانداده، بیمهنامههایی متناسب با شرایط فردی کاربران ارائه میدهند. برای مثال بیمه خودرو بر اساس میزان رانندگی یا بیمه سلامت بر اساس سبک زندگی فرد قیمتگذاری میشود.
مدیریت سرمایه و ثروت دیجیتال
پلتفرمهای مدیریت سرمایه ابزارهای متنوعی مثل اپلیکیشنهای سرمایهگذاری، رباتهای مشاور مالی و داشبوردهای مدیریت دارایی را در اختیار کاربران قرار میدهند. این ابزارها امکان مقایسه، تحلیل و تصمیمگیری آگاهانه را برای سرمایهگذاران فراهم میکنند. در این مسیر بسیاری از کارآفرینان برای ورود به بازار به خدماتی مثل مشاوره استارتاپ نیاز پیدا میکنند.
رمزارزها و بلاکچین
رمزارزها و فناوری بلاکچین یکی از مهمترین حوزههای نوین فینتک هستند. صرافیهای آنلاین، کیفپولهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند تنها بخشی از خدمات این بخشاند. رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال باعث شده بسیاری از استارتاپها و سرمایهگذاران به این حوزه جذب شوند.
جمعبندی
شناخت تفاوت میان فینتک و استارتاپ برای کارآفرینان و سرمایهگذاران ضروری است. استارتاپها میتوانند در هر صنعتی شکل بگیرند و مدلهای متنوعی از رشد و تأمین مالی داشته باشند، در حالیکه فینتکها بهطور اختصاصی بر فناوریهای مالی تمرکز دارند و نیازمند زیرساختهای تخصصی و چارچوبهای قانونی دقیقتر هستند.
با توجه به گستردگی شاخههای فینتک از پرداخت و لندتک تا بلاکچین، مسیر رشد این نوع کسبوکارها پیچیدهتر از بسیاری از استارتاپهای دیگر است. به همین خاطر، بسیاری از تیمها و بنیانگذاران برای توسعه و تأمین منابع مالی به راهنمایی حرفهای نیاز دارند. اگر شما هم به فکر راهاندازی یا گسترش کسبوکار نوآورانه خود هستید، میتوانید برای دریافت مشاوره جذب سرمایه گذار با صندوق پژوهش و فناوری شریف تماس بگیرید.
